Nên mua đồ chơi gỗ hay nhựa?Góc nhìn từ chuyên gia Montessori”

Việc chọn mua đồ chơi cho trẻ nhỏ, đặc biệt là trong môi trường giáo dục sớm như Montessori, luôn là vấn đề khiến nhiều phụ huynh băn khoăn: Nên lựa chọn đồ chơi gỗ truyền thống hay đồ chơi nhựa hiện đại? Các chuyên gia Montessori có những quan điểm sâu sắc về điều này, không chỉ dựa trên chất liệu mà còn trên giá trị giáo dục, sự an toàn và sự phát triển toàn diện của trẻ.

Quan điểm giáo dục Montessori về vật liệu đồ chơi

Giáo dục Montessori coi “môi trường chuẩn bị” là yếu tố quan trọng hàng đầu hỗ trợ trẻ phát triển độc lập, tò mò khám phá thế giới xung quanh. Do đó, việc lựa chọn vật liệu đồ chơi không thuần túy là vấn đề an toàn mà còn dựa trên triết lý giáo dục

Ưu tiên vật liệu tự nhiên: Montessori truyền thống đề cao sự kết nối với tự nhiên, khuyến khích sử dụng vật liệu như gỗ, vải, kim loại thay vì nhựa tổng hợp.

Tối giản, tránh lòe loẹt: Đồ chơi Montessori không sử dụng âm thanh, ánh sáng điện tử, ít màu sắc sặc sỡ nhằm giúp trẻ tập trung và kích thích các giác quan tự nhiên.

Khuyến khích sáng tạo, chủ động học hỏi: Đồ chơi nên mở (open-ended), cho phép trẻ tự do tưởng tượng, biến hóa trong quá trình chơi thay vì bị giới hạn bởi tính năng có sẵn như nhiều sản phẩm nhựa hiện đại.

Đồ chơi gỗ từ góc nhìn chuyên gia Montessori

Các lợi ích nổi bật

Tính an toàn cao: Đồ chơi gỗ thường sản xuất từ gỗ tự nhiên, hoàn thiện bằng sơn gốc nước không độc hại, ít có nguy cơ hóa chất độc như BPA, phthalates từ nhựa rẻ tiền.

Cảm giác xúc giác chân thực: Gỗ mang đến trải nghiệm về trọng lượng, vân gỗ, mùi hương – tất cả đều giúp trẻ mở rộng cảm giác, tiếp xúc gần hơn với thế giới tự nhiên, hỗ trợ phát triển giác quan và tư duy trừu tượng.

Kích thích sáng tạo và tập trung: Đồ chơi gỗ truyền thống thường “im lặng”, không âm thanh điện tử, khiến não bộ trẻ phải vận động nhiều hơn, kéo dài thời gian chú ý, khơi gợi trí tưởng tượng và khả năng giải quyết vấn đề.

Độ bền vượt trội: Chất liệu gỗ chắc chắn, có thể sử dụng qua nhiều thế hệ, ít khi gãy vỡ, giúp bố mẹ tiết kiệm về lâu dài và giảm rác thải môi trường.

Thân thiện môi trường: Gỗ là vật liệu có thể tái tạo, phân hủy sinh học, khuyến khích trẻ hình thành ý thức bảo vệ môi trường ngay từ nhỏ.

Chuyên gia Montessori nhấn mạnh: “Trẻ em học tập tốt nhất với những vật liệu tự nhiên, tối giản, để mọi cảm giác được đánh thức – đó là lý do vì sao gỗ là vật liệu chủ đạo trong lớp học Montessori.”

Đồ chơi nhựa và một số ưu điểm (khi dùng phù hợp)

Tuy đồ chơi nhựa ít khi được ưa chuộng trong Montessori truyền thống nhưng ở một số trường hợp chuyên gia cũng thừa nhận

Tính đa dạng, sinh động: Đồ chơi nhựa dễ chế tác, có đa màu sắc, hình dạng, đôi khi mang lại trải nghiệm trực quan kích thích trẻ mới bắt đầu nhận biết màu sắc, hình khối.

Chức năng đặc biệt: Một số đồ chơi nhựa hiện đại tích hợp chủ đề nghề nghiệp, mô phỏng phương tiện giao thông, robot,… giúp trẻ tiếp cận thế giới hiện đại, luyện kỹ năng nhập vai, xây dựng câu chuyện.

Giá thành rẻ, dễ tiếp cận: Với hạn chế ngân sách hoặc nhu cầu bổ sung nhanh, đồ chơi nhựa là lựa chọn kinh tế.

Tuy nhiên: Các chuyên gia Montessori luôn khuyên chỉ chọn nhựa chất lượng cao, an toàn thực phẩm (ABS, không BPA, không phthalate), và nên tiết chế số lượng, ưu tiên loại “ít chức năng”, càng gần gũi tự nhiên càng tốt

Bảng so sánh chuyên sâu

 

Góc nhìn mở rộng: Kết hợp thông minh cả hai loại

Không cực đoan chỉ chọn 1 loại, nhiều chuyên gia Montessori hiện đại cho rằng.Nếu biết cách chọn lọc, bố mẹ có thể kết hợp khéo léo giữa đồ chơi gỗ truyền thống (các khối hình, lắp ghép, học toán, học chữ…) với một số đồ chơi nhựa mô phỏng (dụng cụ làm bác sĩ, xây dựng mô hình, xe cộ…) để đa dạng trải nghiệm, nhất là ở độ tuổi 5+ khi trẻ bắt đầu nhập vai xã hội.Chú trọng tạo môi trường chơi mở, ít tiếng động điện tử, khuyến khích tương tác giữa trẻ – đồ vật – không gian để phát triển tối đa tính chủ động, óc quan sát, khả năng sáng tạo và giải quyết vấn đề.

Kết luận từ chuyên gia Montessori: Nên mua gì cho trẻ?

Đồ chơi gỗ là lựa chọn tối ưu, xứng đáng đầu tư lâu dài cho trẻ ở mọi giai đoạn phát triển. Đây là nền tảng của mọi lớp Montessori chất lượng quốc tế.Đồ chơi nhựa chỉ nên bổ sung có chọn lọc khi đáp ứng được các tiêu chuẩn an toàn, không có chức năng gây rối loạn (nhiều âm thanh, đèn nháy…), góp phần giúp trẻ mở rộng trải nghiệm xã hội, phát triển kỹ năng nhập vai.Điều quan trọng nhất không nằm ở vật liệu, mà là cách bố mẹ đồng hành, tạo ra môi trường khuyến khích trẻ khám phá không ngừng, học tập qua chơi và hình thành những giá trị tốt đẹp về môi trường và con người.

Một số lời khuyên thực tiễn từ chuyên gia Montessori

Ưu tiên chọn đồ chơi gỗ tối giản, mở, chất liệu an toàn, kích thước vừa tay trẻ (sản xuất bởi các hãng uy tín, nguồn gốc rõ ràng).Nếu muốn bổ sung đồ chơi nhựa, hãy kiểm tra các chứng nhận an toàn và tránh loại có quá nhiều chức năng khiến trẻ bị quá tải giác quan.Lên danh sách luân phiên đồ chơi cho trẻ, tránh quá nhiều món cùng lúc khiến trẻ mất tập trung.Tạo không gian chơi và học thân thiện, trật tự, có ánh sáng tự nhiên và đủ diện tích để khám phá, vận động.Luôn khai thác lợi thế của từng loại đồ chơi cho phù hợp từng mục tiêu phát triển: kỹ năng vận động, nhận thức, tư duy sáng tạo, kỹ năng xã hội, cảm xúc…

Tóm lại

Từ góc nhìn chuyên gia Montessori, đồ chơi gỗ vượt trội ở mọi tiêu chí về phát triển nhận thức, kỹ năng và nhân cách cho trẻ. Đồ chơi nhựa vẫn có vai trò nhất định nếu được lựa chọn kỹ càng và lồng ghép khéo léo vào môi trường giáo dục hiện đại. Hãy sáng suốt và chủ động trong việc tạo dựng nên không gian phát triển toàn diện và an toàn nhất cho con yêu của mình – đó là đầu tư thông minh nhất cho tương lai của trẻ!

Khám phá ngay những món đồ chơi chất lượng cho trẻ tại đây nhé!