Quá trình con bắt đầu hiểu biết của một đứa trẻ là một hành trình thú vị, trong đó có những giai đoạn con “bật” lên một cách đáng kinh ngạc, hiểu biết và tiếp thu kiến thức nhanh hơn bao giờ hết. Khoảng 2-6 tuổi là giai đoạn vàng mà mẹ nên tận dụng tối đa. Lúc này, não bộ của trẻ phát triển mạnh mẽ, con trở nên tò mò hơn về thế giới xung quanh và bắt đầu hình thành tư duy độc lập.
Vậy, mẹ nên làm gì để hỗ trợ con trong giai đoạn này?
Tạo môi trường khám phá và học hỏi an toàn khi con bắt đầu hiểu biết
Để con được tự do khám phá: Hãy cho phép con chạm, nắm, ngửi, nếm (những món an toàn) để con cảm nhận thế giới. Biến ngôi nhà thành một “phòng thí nghiệm” mini, nơi con có thể tò mò mà không gặp nguy hiểm. Mẹ có thể dọn dẹp những vật sắc nhọn, nguy hiểm và để các món đồ an toàn ở tầm với của con.
Trang bị đồ chơi phù hợp: Đồ chơi giáo dục sáng tạo, như đã nói ở trên, là lựa chọn tuyệt vời. Mẹ nên chọn những món đồ khuyến khích tư duy logic (như xếp hình, Lego), kích thích sáng tạo (đất nặn, bút màu) và phát triển ngôn ngữ (sách, bộ thẻ hình).
Lắng nghe câu hỏi của con bắt đầu hiểu biết: Khi con hỏi “Tại sao?”, hãy dành thời gian trả lời một cách đơn giản, dễ hiểu. Nếu không biết, mẹ có thể cùng con tìm hiểu. Điều này dạy con rằng việc học hỏi là một hành trình chung, chứ không phải là áp lực.
Kể chuyện, đọc sách mỗi ngày: Đọc sách là cách tốt nhất để con làm quen với ngôn từ và các khái niệm trừu tượng. Hãy chọn sách có hình ảnh sinh động, câu chuyện ngắn gọn và lôi cuốn. Kể chuyện bằng giọng điệu khác nhau cũng giúp con cảm nhận cảm xúc và phát triển trí tưởng tượng.
Hỗ trợ phát triển ngôn ngữ và giao tiếp khi con bắt đầu hiểu biết
Nói chuyện với con thường xuyên: Kể cho con bắt đầu hiểu biết nghe về những việc mẹ đang làm, miêu tả đồ vật xung quanh. Ví dụ: “Mẹ đang nấu món canh rau, rau này màu xanh đấy con.” Điều này giúp con làm quen với từ vựng và cấu trúc câu.
Khuyến khích con nói lên suy nghĩ: Khi con chỉ vào một món đồ, đừng vội vàng đưa ra. Thay vào đó, hãy hỏi: “Con muốn cái gì thế?” để con tập nói ra mong muốn của mình. Mẹ cũng nên đặt những câu hỏi mở để con có thể trả lời nhiều hơn “có” hoặc “không”.
Ghi nhận sự nỗ lực, không chỉ kết quả cho con bắt đầu hiểu biết
Khen ngợi đúng cách: Thay vì chỉ nói “Con giỏi quá,” hãy cụ thể hơn: “Mẹ thấy con đã rất cố gắng để xếp được cái tháp này. Thật tuyệt vời!” Việc này giúp con hiểu rằng sự nỗ lực quan trọng hơn kết quả và khuyến khích con tiếp tục cố gắng.
Cho phép con mắc lỗi: Trẻ con cần phải mắc lỗi để học hỏi. Khi con làm sai, hãy giúp con tìm cách sửa chữa thay vì la mắng. Điều này giúp con không sợ thất bại và tự tin thử những điều mới.
Biến mọi thứ thành bài học: Thay vì con bắt đầu hiểu biết chỉ học về màu sắc qua sách vở, hãy chỉ cho con những thứ có thật trong cuộc sống. “Chiếc áo của con màu đỏ giống như quả dâu tây này!”, “Bầu trời hôm nay màu xanh thật đẹp.”
Cùng con đi chợ, vào bếp: Khi đi chợ, mẹ có thể cùng con khám phá các loại rau củ, trái cây, mẹo nhỏ về toán học đơn giản khi thanh toán. Trong bếp, con có thể học về các giác quan, về sự thay đổi của thực phẩm khi nấu chín.
Tận dụng các chuyến đi chơi: Khi đến công viên, sở thú hay bảo tàng, hãy cho con tự do khám phá và đặt câu hỏi. Đây là những cơ hội tuyệt vời để con học về thế giới tự nhiên và lịch sử một cách trực quan nhất.
Khuyến khích con tự lập và tự chăm sóc bản thân
Giao việc nhà đơn giản: Cho con tham gia vào các công việc nhà phù hợp với lứa tuổi như tự cất đồ chơi, tự mặc quần áo, hay lau dọn bàn ăn. Việc này không chỉ giúp con có trách nhiệm mà còn giúp con rèn luyện sự khéo léo và cảm giác tự hào khi làm được việc.
Tôn trọng sự lựa chọn của con: Cho con quyền tự chọn trang phục, món đồ chơi hay loại sách muốn đọc. Điều này giúp con phát triển cá tính và học cách đưa ra quyết định của riêng mình.
Hạn chế thiết bị điện tử và tạo không gian tương tác
Đặt ra giới hạn sử dụng màn hình: Trong giai đoạn con bắt đầu hiểu biết, việc tiếp xúc quá nhiều với tivi, điện thoại có thể ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và tư duy của con. Mẹ nên giới hạn thời gian sử dụng, và nếu có sử dụng, hãy chọn những nội dung mang tính giáo dục, có thể tương tác.
Tăng cường tương tác mặt đối mặt con bắt đầu hiểu biết: Dành thời gian chơi các trò chơi dân gian, trò chơi nhập vai hoặc đơn giản là trò chuyện với con. Sự tương tác trực tiếp này là chìa khóa để con phát triển ngôn ngữ, khả năng cảm nhận cảm xúc và xây dựng mối quan hệ.
Bằng cách áp dụng những phương pháp trên, mẹ sẽ không chỉ giúp con bắt đầu hiểu biết phát triển trí tuệ mà còn nuôi dưỡng một đứa trẻ tự tin, ham học hỏi và có khả năng thích nghi cao. Quan trọng nhất, hãy để con tận hưởng tuổi thơ của mình một cách trọn vẹn.